Boşanma Nedir?
Boşanma, evlilik birliğinin mahkeme kararıyla sona erdirilmesidir. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, ya genel sebeplerle (evlilik birliğinin temelinden sarsılması gibi) ya da özel sebeplerle (zina, hayata kast, terk, akıl hastalığı gibi) talep edilebilir. Taraflar evlilikten kaynaklanan tüm sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat vs.) bu dava kapsamında ileri sürebilir.
Boşanma Türleri
1. Anlaşmalı Boşanma
- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Taraflar boşanma ve sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat) üzerinde tam bir anlaşmaya varmalıdır.
- Mahkemeye birlikte başvurulmalı ya da biri diğerinin davasını kabul etmelidir.
- Yazılı bir boşanma protokolü sunulmalıdır.
- Genellikle tek celsede sonuçlanır.
2. Çekişmeli Boşanma
- Taraflar boşanmak istemiyorsa ya da boşanmanın sonuçlarında anlaşamıyorsa açılır.
- Kusur, tanıklar, deliller, bilirkişi raporları gibi unsurlar çok önemlidir.
- Dava süreci uzun sürebilir (1-3 yıl).
- Boşanma, nafaka, velayet, tazminat gibi tüm konular mahkeme kararıyla belirlenir.
Boşanma Sebepleri
Genel Sebep:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması: Şiddetli geçimsizlik, hakaret, ilgisizlik, aldatma şüphesi, ekonomik sorunlar vb. nedenlerle ortak hayat çekilmez hale geldiyse mahkeme boşanma kararı verebilir.
Özel Sebepler:
- Zina (aldatma)
- Hayata kast, kötü muamele veya onur kırıcı davranış
- Suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme
- Terk (en az 6 ay ve ihtar gönderilmiş olmalı)
- Akıl hastalığı (evlilik devamını imkânsız kılıyorsa ve tedavisi yoksa)
Boşanmanın Hukuki Sonuçları
🧒 Çocukların Velayeti
- Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir.
- Anne ya da babaya verilebilir. Bazı durumlarda ortak velayet de mümkün olabilir.
- Görüşme (kişisel ilişki) günleri belirlenir.
💰 Nafaka Türleri
- Tedbir Nafakası: Dava süresince eş veya çocuk için verilir.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek tarafa, karşı taraf daha az kusurluysa bağlanır.
- İştirak Nafakası: Çocuğun eğitim, sağlık ve bakım giderleri için ödenir.
💸 Tazminat
- Maddi tazminat: Boşanma yüzünden ekonomik olarak zarara uğrayan taraf isteyebilir.
- Manevi tazminat: Kişilik hakları ihlal edilen (örneğin aldatılan, şiddet gören) eş talep edebilir.
🏠 Mal Paylaşımı
- Edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır (eğer başka rejim seçilmemişse).
- Evlilik içinde edinilen mallar ortak sayılır ve eşit paylaşılır.
- Kişisel mallar (miras, hediye gibi) kapsam dışındadır.
- Mal paylaşımı, boşanma kesinleştikten sonra ayrı dava ile yapılabilir.
Boşanma Davası Nerede Açılır?
Taraflardan birinin yerleşim yerinde ya da son 6 ay birlikte oturdukları yerdeki Aile Mahkemesinde açılır.
Dava Süreci Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma: 1–2 hafta ile 1 ay arasında sonuçlanabilir.
Çekişmeli boşanma: Tanık, keşif, bilirkişi gibi aşamalara göre 1–3 yıl sürebilir.
Gerekli Belgeler
Boşanma dilekçesi
Kimlik fotokopisi
Anlaşmalı boşanma protokolü (varsa)
Evlilik cüzdanı fotokopisi
Nafaka veya tazminat talepleri için deliller
Çocuk varsa, nüfus kayıt örneği
Sık Sorulan Sorular
- Boşanmak için avukat şart mı?
→ Zorunlu değil ama özellikle çekişmeli davalarda bir avukattan destek alınması hak kaybını önler. - Evden ayrılan eş kusurlu sayılır mı?
→ Hayır, eğer haklı bir sebebi varsa (şiddet, kötü muamele gibi) bu durum kusur sayılmaz. - Nafaka süresi ne kadar?
→ Yoksulluk nafakası süresizdir ama şartlar değişirse kaldırılabilir. İştirak nafakası çocuk 18 yaşına (veya eğitim devam ediyorsa 25’e) gelene kadar ödenir. - Evlilik süresi mal paylaşımını etkiler mi?
→ Hayır. Evlilik boyunca edinilen mallar, süreye bakılmaksızın ortak kabul edilir.